Snapchat overtuigt steed meer volwassen gebruikers

Zowel Telecompaper (Nederland) als ComScore (VS) brachten deze week een nieuwsbericht uit dat Snapchat steeds populairder wordt bij volwassenen. Of, zoals Statista het bericht van ComScore verwoordde: ‘Beware Snapchat users: Your parents are coming’.

Telecompaper stelt dat intussen 25% van de Nederlanders Snapchat heeft geïnstalleerd op de smartphone. Tieners (12-19 jaar) zijn nog steeds de grootste groep gebruikers, met 78% die de app heeft staan. Maar ook bij 30-39 jarigen kent Snapchat steeds meer ingang, met 14% die inmiddels Snapchat heeft geïnstalleerd.

Vergelijken met cijfers uit digiMeter voor Vlaanderen is niet voor de hand liggend. Ten eerste stelt Telecompaper niet expliciet of de resultaten gefilterd zijn op smartphonebezitters of niet. Ten tweede rapporteert digiMeter het aantal gebruikers van de berichtendienst, terwijl Telecompaper aangeeft hoeveel Nederlanders de app hebben geïnstalleerd op hun smartphone (los van het feit of ze die nog gebruiken of niet).
Niettemin zien we duidelijke parallellen. In Vlaanderen gebruikt 26% van de smartphonebezitters maandelijks Snapchat. Ook hier zien we dat het gros van de gebruikers nog steeds binnen het jongste segment te vinden zijn: bij de 15 tot 19-jarige smartphonebezitters gebruikt 76% maandelijks Snapchat. Binnen het segment van de dertigers is dat 15%.

Ook ComScore ziet een gelijkaardige evolutie in de VS. Snapchat telt nog steeds de meeste gebruikers bij 18-24 jarigen, maar het aantal gebruikers binnen 25-34 jarigen is wel sterk gestegen: in 2013 gebruikte slechts 5% binnen die leeftijdsgroep deze app, terwijl dat in 2016 gestegen is naar 38%. Ook binnen de 35-plussers heeft intussen 14% Snapchat staan op de smartphone, wat in 2013 nog maar 2% was.

De kloof tussen 18-24 jarigen enerzijds en de oudere segmenten anderzijds is in Vlaanderen groter: 73% binnen de 18-24 jarigen met een smartphone gebruikt Snapchat, tegenover een kwart van de 25-34 jarigen, en 8% van de 35-plussers.

Hoe apps je aan boord proberen houden

We spenderen almaar meer tijd aan (nieuwe) media, wat bij sommigen leidt tot ‘digibesitas’. De smartphone en sociale media zijn daarbij de katalysatoren van dit fenomeen. Dat was een bevinding uit digiMeter 2015. En dat resultaat komt zeker niet uit de lucht gevallen. Steeds meer techbedrijven willen de gebruiker voor langere tijd aan zich binden. Denk aan Facebook, dat steeds meer evolueert van een sociaal netwerk naar een uitgebreid platform waar je ook aan ecommerce kan doen, bankverrichtingen kan uitvoeren, nieuws kunt opvolgen en taxi’s kunt bestellen zonder de app te verlaten. Op die manier wil Facebook er niet alleen voor zorgen dat mensen langere sessies doorbrengen op Facebook, maar ook dat het een gewoonte wordt om de Facebook app te openen telkens je wat tijd hebt. Op die manier komen gebruikers niet alleen meer in aanraking met advertenties, maar vooral komt Facebook zo veel meer te weten over die gebruikers. Data die het zelf kan gebruiken om de app verder te personaliseren, maar ook data die voor adverteerders van grote waarde kan zijn.

NRC Q brengt een artikel over de Habbit Summit, een congres van Stanford University over hoe je gewoontes kunt kweken bij je gebruikers. Sprekers zijn onder andere de Growth manager van Slack, de directeur User Experience van Yammer en van Linked In, en Nir Eyal, auteur van het boek ‘Hooked: How to Build Habit-Forming Products‘. NRC Q focust vooral op de visie van die laatste spreker. Volgens Nir Eyal zijn vier elementen belangrijk om aan je app een ‘haak’ te hangen zodat de gebruiker blijft hangen en blijft terugkomen: de trigger, de actie, de beloning en de commitment. De trigger is de aanleiding om naar de app te gaan. In het artikel staat het voorbeeld van iemand die een reis wil boeken, wat foto’s van de bestemming opzoekt, klikt op een mooie foto en zo op Pinterest terecht komt. Daar ziet ze dat het netwerk vol met foto’s staat die haar aanspreken, en ze begint de app te ontdekken. Het meest krachtige is als uiteindelijk verveling genoeg is als trigger om naar de app te gaan. Als de gebruiker steeds naar Pinterest gaat als ze zich verveeld, dan is dat van goudwaarde voor Pinterest. De actie is dan wat je doet op het nerwerk (bv scrollen door foto’s op Pinterest). En als je maar vaak genoeg foto’s ontdekt die je aantrekkelijk vindt, dan ervaart de gebruiker dat als een beloning. En uiteindelijk leidt dat bevredigende gevoel tot een commitment, een engagement om te blijven gebruik maken van de app.

 

Stievie Free beschikbaar op smartphone

Medialaan heeft Stievie Free nu ook beschikbaar gemaakt als app op de smartphone. Voorlopig enkel op Android en iOS-toestellen; wie een Windows Phone of Tablet heeft, moet zich tevreden stellen met de browserversie. De tabletversie bestond al eerder (ook hier enkel Android en iOS). Opvallend is ook dat van bij de lancering van Stievie Free op 8 december 2015 er een browserversie bestaat; een functie die de oorspronkelijke Stievie nooit gehad heeft.

Stievie Free is momenteel niet beschikbaar op het grote scherm. Wel staat op de site te lezen dat ze er volop aan werken om de dienst ook op het tv-scherm te krijgen. Op welke manier is nog niet gekend, maar meest waarschijnlijke piste is via Google Chromecast en Apple TV (beide staan ‘op de raodmap’ volgens de site). Een andere mogelijkheid is het aanbieden van een app voor smart tv’s, maar dat lijkt minder waarschijnlijk. En aanbieden via de settopbox van digitale televisie lijkt helemaal een moeilijk verhaal, omdat de dienst een rechtstreekse concurrent is voor het televisie-abonnement via providers als Telenet of Proximus. Momenteel zitten enkel de zenders van Medialaan bij Stievie Free, maar als later dit jaar de uitgebreide, betalende versie van Stievie opnieuw uitkomt met daarin ook de VRT-zenders Eén, Canvas en Ketnet, en de SBS-zenders Vier en Vijf, dan is dit voor veel Vlaamse kijkers een volwaardig alternatief voor het abonnement op digitale televisie. In die zin vormt Stievie (Free) een grotere potentiële aanleiding tot het zogenoemde ‘cord cutten’ (het opzeggen van abonnement op (digitale) televisie via de kabel of DSL-lijn) dan Netflix. Netflix wordt immers meer gezien als een aanvulling bovenop de content van de Vlaamse zenders.

Wanneer die ‘comeback’ van de betalende Stievie (inclusief VRT en SBS) er precies aankomt, is nog niet gekend. De onderhandelingen zouden momenteel nog volop aan de gang zijn. De omroepen hopen dat Stievie kan meesurfen op het succes van Stievie Free. De eerste versie van Stievie is nooit helemaal doorgebroken bij het grote publiek. Volgens digiMeter schommelt het aantal gebruikers van Stievie rond de 2%. Rekening houdend met het feit dat zo’n account vaak gedeeld wordt, en er mogelijk verwarring was met Stievie Free en het gratis aanbieden van afleveringen op VTM.be, schatten we het aantal accounts op Stievie op 19.000 à 24.000 (tijdens veldwerk in augustus-september 2015).

Medialaan deelt ook enkele statistieken mee. Zo hebben 700.000 Vlamingen al volledige afleveringen bekeken via VTM.be of Stievie Free. Het is echter niet geheel duidelijk of dit cijfer gebaseerd is op het aantal (actieve) accounts op VTM.be en Stievie Free, of effectief op het aantal gebruikers/kijkers van deze platformen. Anders gesteld: als binnen een koppel één iemand een login heeft aangemaakt, maar ze maken er allebei wel gebruik van, telt die tweede persoon dan mee in de statistieken of niet? Wellicht is die 700.000 het aantal geregistreerde accounts op VTM.be en Stievie Free die minstens één volledige aflevering opgevraagd hebben, en ligt het effectieve aantal gebruikers nog hoger.

Verder worden er per maand gemiddeld 1,9 miljoen afleveringen bekeken op VTM.be, en is 60% van de gebruikers jonger dan 24 jaar. Als antwoord op de bevinding van Econopolis dat het profiel van de tv-kijker steeds ouder wordt, kan dat tellen.

 

Tablet stagneert ook in Nederland

Eén van de opvallende trends uit digiMeter was dat na jaren van sterke groei, de adoptie van tablets lijkt te stagneren in Vlaanderen. In 2015 beschikt 58,3% van de Vlamingen (15 jaar en ouder) over een tablet thuis. Het jaar voordien was dat 55,8%; een stijging van amper 2,5 procentpunt dus, in vergelijking met de stijgingen van 13 tot 15 procentpunten in de jaren daarvoor.

Evolutie aantal Vlamingen (15+) dat over een tablet beschikt binnen het huishouden (bron: digiMeter 2015)

Volgens Telecompaper is nu ook in Nederland een einde gekomen aan de sterke opmars van tablets. De laatste drie kwartalen van 2015 bleef de adoptie van tablets stabiel op 67%. Begin 2013 was dat nog 33%.

Bron: Telecompaper (http://www.telecompaper.com/nieuws/nederlandse-tabletmarkt-stabiel-op-67-van-huishoudens–1130777)

Verder stelt Telecompaper nog dat de tablet in Nederland vooral gebruikt wordt om te surfen op het internet, om te gamen en om sociale media te gebruiken. In Vlaanderen bestaat de top drie uit het lezen van emails, surfen op het internet en sociale media. Gamen op de tablet is wat teruggezakt in Vlaanderen. De smartphone verdringt steeds meer de tablet als platform om mobiele games te spelen.

digiMeter (of was het nu digibesitasmeter?)

Naar jaarlijkse gewoonte brengt iMinds het bezit en gebruik van media en technologie in Vlaanderen in kaart via digiMeter. De smartphone geraakt steeds meer ingeburgerd in Vlaanderen: 69% van de Vlaamse populatie (15 jaar en ouder) heeft intussen een smartphone op zaken zelfs bij 65-plussers stelt 1 op 3 een ‘slimme telefoon’ te hebben. Het bezit van tablets lijkt dan weer te stagneren op net geen zes op tien Vlamingen, terwijl het dagelijks gebruik van die tablet te lijden heeft onder het succes van de smartphone. Nieuwe vormen van media, met op kop de zogenaamde over-the-top spelers lijken op dit moment vooral nog bovenop de traditionele media te komen. Netflix komt dus niet meteen in de plaats van de traditionele zenders, maar vormt gewoon een extra, flexibele laag erbovenop. Hetzelfde zien we bij messaging: het dagelijks sturen van sms’en blijft stand houden, terwijl berichtendiensten zoals Facebook Messenger, WhatsApp en Snapchat steeds populairder worden. Die opeenstapeling van traditionele en nieuwe media, op alsmaar meer schermen (8 op 10 heeft minstens 3 types schermen in huis), leidt bij sommigen tot wat je ‘digibesitas’ kunt noemen. Een term die gretig werd opgepikt in de media (zie onder andere De Standaard, De Tijd, Datanews, het VRT journaal en VTM nieuws). In De Afspraak op Canvas ging het over de impact van ‘digibesitas’ op het psychologisch welbevinden. Het Nieuwsblad ging bij collega Tony van Rooij ten rade wat we daar precies kunnen tegen doen. En intussen heeft ook Sociaal Incapabele Michiel (De Ideale Wereld op Canvas) al toegegeven te lijden aan digibesitas.

De opmars van mobiele media in Vlaanderen: een kijk op leeftijdsverschillen

In 2014 lijken de meeste technologieën en mediadiensten een punt van saturatie te hebben bereikt, en zien we weinig grote veranderingen in vergelijking met vorig jaar. Met uitzondering van smartphones en tablets, waar we wel nog een sterke groei zien.

Dat is een van de bevindingen uit iMinds digiMeter 2014, de jaarlijkse studie over bezit en gebruik van media en ICT in Vlaanderen. Maar zit die groei voornamelijk nog bij de jongere segmenten, of zien we dat steeds meer Vlamingen uit oudere generaties een smartphone of tablet gebruiken? En zijn zowel smartphones als tablets vooral populair bij de jongere generaties, of bereiken beide toestellen een andere doelgroep?

Steeds meer Vlamingen ruilen hun ‘gewone’ mobiele telefoon in voor een smartphone. 57% van de Vlamingen heeft een smartphone (een stijging van 10 procentpunt ten opzichte van vorig jaar). Hiermee zijn er voor het eerst meer Vlamingen met een smartphone dan met een gewone mobiele telefoon (dat zakt naar 53% van de Vlamingen). Hoewel de adoptie van smartphones sterk is gestegen, is er nog een achterstand als we vergelijken met landen zoals Duitsland (67%), Frankrijk (67%), VS (71%), Nederland (72%) en het Verenigd Koninkrijk (75%).
De adoptie van tablets is zelfs met 14 procentpunt gestegen: 56% van de Vlamingen beschikt over een tablet binnen hun huishouden. Hiermee blijft Vlaanderen wel in het spoor van bijvoorbeeld Nederland (ook 56%).

Als we kijken per leeftijdscategorie, komen enkele opvallende bevindingen naar boven. Zo zien we dat smartphones hun piek hebben bij de jongere segmenten (acht op tien Vlamingen van 15 tot 39 jaar bezitten een smartphone), terwijl tablets een meer verspreide adoptiecurve vertonen (met een piek bij Vlamingen tussen 40 en 49 jaar). Smartphones zijn dus duidelijk gelinkt met jongeren, terwijl tablets ook bij oudere generaties aanslaan. Verschillende oorzaken liggen aan de basis van dit verschil. Een eerste verklaring is het feit dat jongeren vaak gedwongen keuzes moeten maken. Elk toestel kopen dat ze willen, ligt vaak niet binnen hun financiële mogelijkheden. Daarom kiezen jongeren vaak maar voor twee toestellen. Het centrale scherm is de laptop (negen op tien Vlamingen tussen 15 en 39 jaar bezit een laptop), vaak met de smartphone als mobiel verlengstuk. Een tablet hoort minder vaak tot hun pakket, omdat dit toestel voor hen minder toegevoegde waarde biedt ten opzichte van hun laptop of smartphone. Voor de iets oudere generatie is de tablet echter een ideaal toestel om op verkenning te gaan in de digitale wereld. Een tablet vinden ze vaak intuïtiever dan een laptop; het grotere scherm is dan weer een voordeel ten opzichte van een smartphone. Niet onbelangrijk: tablet bezitters hebben vaak ook kinderen jonger dan 10 jaar, waarvoor steeds meer ouders een tablet verkiezen boven een laptop (bijvoorbeeld voor het spelen van educatieve games of filmpjes, het gebruik van platformen zoals Wanagogo van Studio 100, kinderliedjes via YouTube,…).

Opmerkelijk is dat een groot deel van de groei van smartphones bij de 60-plussers zit. Hier hoort wel de kanttekening dat deze generatie de smartphones daarom niet noodzakelijk op een ‘smart’ manier gebruiken. 16% van de smartphonebezitter ouder dan 60 zegt hun smartphone nooit te verbinden met het internet; bij de smartphonebezitters jonger dan 60 is dat slechts 3%. Een op zes van de 60-plussers met een smartphone gebruikt die smartphone dus als een gewone mobiele telefoon. Toch kunnen we stellen dat toegang tot internet steeds minder een kwestie van middelen is, maar meer een kwestie van vaardigheden en kennis rond digitale media. Uit de digiMeter studie kwam naar boven dat oudere generaties steeds vaker (mobiele) toestellen bezitten waarmee ze verbinding kunnen maken tot het internet, maar dat ze nog de competenties missen om die op een voor hen relevante manier toe te passen.

Jongeren zijn dus grote fans van smartphones. Acht op tien Vlamingen tussen 15 en 30 jaar heeft inmiddels een smartphone, wat een pak hoger is dan de 37% binnen dezelfde leeftijdsgroep die (ook) nog een gewone mobiele telefoon (of ‘dumbphone’) bezit. Welke invloed heeft dat op het vlak van telecommunicatie? Hoe verhoudt zich het gebruik van traditionele communicatie via het mobiele netwerk (bellen en sms’sen) tot het gebruik van applicaties zoals Skype, Facetime, WhatsApp, Facebook Messenger en Snapchat die gebruik maken van het internet (ook gekend als Over-The-Top (OTT) applicaties)? Wat opvalt, is dat de frequentie van versturen van sms’en positief gecorreleerd is met het versturen van berichten via OTT applicaties. Wie dagelijks berichten stuurt via apps zoals Facebook Messenger of WhatsApp, zal vaak ook nog dagelijks sms’en sturen. De OTT applicaties lijken dus op dit moment geen substitutie voor de traditionele sms, maar eerder een aanvulling erop. Dit wordt ook bevestigd door een studie door het BIPT. In landen zoals Nederland, waar vooral WhatsApp enorm populair is, zien we wel dat de traditionele sms zwaar te lijden heeft onder de opkomst van de alternatieve berichtendiensten.

Het dagelijks versturen van berichten is populairder bij jongeren dan bij oudere generaties. Vooral bij berichten via OTT-applicaties zien we een sterk contrast tussen de jongere en oudere generaties (zie onderstaande tabel). Opvallend is ook dat WhatsApp in Vlaanderen helemaal nog niet zo wijd gebruikt als bv in Nederland. De meest populaire berichtendiensten bij Vlaamse jongeren zijn Facebook Messenger en Snapchat.

Het bezit van tablets is minder gelinkt aan jongeren dan wat de algemene perceptie is. Ook als we kijken naar het gebruik van tablets is het opvallend dat de gebruiksfrequentie hoger is bij oudere generaties dan bij jongere generaties. De helft van de 30 tot 59-jarigen zegt dagelijks een tablet te gebruiken. Bij Vlamingen tussen en 15 en 30 jaar is dat 41%, en bij 60-plussers is dat 29%. Als we enkel kijken naar wie een tablet ter beschikking heeft, dan valt het op dat driekwart van de tabletbezitters ouder dan 60 hun tablet dagelijks gebruikt, wat iets hoger is dan bij 30 tot 59-jarigen (72%), en een pak hoger dan bij tabletbezitters tussen 15 en 30 jaar (59%).  Het is dus opmerkelijk dat de tablet een centralere rol lijkt te spelen bij oudere dan bij jongere tabletbezitters. Het bezit van een tablet is lager bij 60-plussers dan bij jongere leeftijdscategorieën, maar wie op oudere leeftijd een tablet bezit, lijkt daar ook vaker gebruik van te maken. Voor die generatie lijkt de tablet de sleutel te zijn om toegang te krijgen tot de digitale wereld, en kan het intuïtieve karakter van tablets helpen om de digitale kloof op het vlak van internetvaardigheden te dichten.

De top-5  functies die dagelijks op een tablet uitgevoerd worden, zijn erg gelijkaardig tussen de verschillende leeftijdsgroepen. De volgorde is echter wel verschillend. Waar social media op de eerste plaats komt bij jongeren, zien we dat het lezen van e-mails voorop komt bij oudere generaties. Opmerkelijk is dat gamen op een tablet voor 30% van de tabletbezitters ouder dan 60 jaar een dagelijkse activiteit is, tegenover 23% bij de jongere generaties. Ook dit toont aan poorten kan openen voor een oudere generatie die tot nu toe enkel toegankelijk waren voor jongere generaties.

Bij smartphone-applicaties kunnen we gelijkaardige conclusies trekken als bij tablet. Wel zien we dat het belang van social media hier hoger is dan bij tablet. Op smartphone is dagelijks gamen  dan weer populairder bij de jongere generatie smartphonebezitters (24%) dan bij de oudere generaties (30 tot 59 jaar: 15% ; 60+: 7%), wat dus ook een verschil is in vergelijking met tablet.

 

Sociale netwerken zijn voor jongeren dus erg belangrijke applicaties op hun mobiele toestellen. Dat zien we ook in de intensiteit waarmee ze sociale media gebruiken. Voor Facebook bijvoorbeeld zien we dat 64% van de jongeren met een account op dit sociale netwerk, minstens 1 uur per dag Facebook gebruiken. Dat is een pak hoger dan bij 30 tot 59-jarigen (33%) en 60-plussers (22%).

Als we ten slotte kijken naar het betalen voor apps (zowel het aankopen van apps zelf als het uitvoeren van aankopen binnen een app), dan zien we dat meer tabletbezitters het afgelopen jaar betaald hebben voor tablet-applicaties, dan dat smartphonebezitters betaald hebben voor smartphone-apps. Dit geldt binnen elke leeftijdscategorie. Bovendien zien we dat de piek ligt tussen 30 en 50 jaar (zowel voor tablet als voor smartphone). Waar jongeren zoveel mogelijk op zoek gaan naar gratis manieren om media te consumeren, zien we dus dat de generatie tussen 30 en 50 jaar wel bereid is om te betalen.